Dit rapport beschrijft de stand van zaken m.b.t. het waterzijdig inregelen, (augustus 2025).

Tot een paar jaar geleden was er maar één manier om een installatie waterzijdig in te regelen. Nodig daarvoor zijn dubbelinstelbare radiatorkranen, voetventielen of onderblokken. De meeste installaties voldoen aan deze minimale eis. Die manier van inregelen is hoogstwaarschijnlijk nog steeds de beste methode om de waterstromen in een cv-installatie in evenwicht te brengen.

Sinds een jaar of zes is een nieuwe methode voor het waterzijdig inregelen op de markt gekomen. Nodig daarvoor zijn dynamische thermostaatkranen, een nieuw product. Het zijn kranen die nu nog vrijwel nergens zitten. Om op deze manier waterzijdig in te kunnen regelen is het dus nodig alle radiatorkranen van een installatie te vervangen.

Die laatste methode noemt men nu dynamisch inregelen; de kranen staan bekend onder de naam dynamische kranen. Het oude waterzijdig inregelen heeft men een andere naam gegeven, statisch waterzijdig inregelen. .

Dynamisch versus statisch

Deze methodes verhouden zich als voetbal en handbal. In beide sporten moet de bal in het doel, maar de manier waarop is totaal verschillend. Dynamisch inregelen is voor de branche interessant. De winst komt uit de materialenverkoop, kennis is nauwelijks nodig en de arbeid is minimaal. Met de juiste kranen is het in een poep en een zucht gebeurd. Precies het tegenovergestelde van het gewone (statische) inregelen. Daar is juist kennis en arbeid nodig. Statisch inregelen kost zeker geld, maar is toch goedkoper voor de klant, omdat er in de regel geen kranen vervangen hoeven te worden.

Zo’n duurdere aanpak is zeker te billijken als de bal ook echt in het doel verdwijnt. Dus als het resultaat hetzelfde is. Dat is de vraag. Statisch inregelen is al 80 jaar bijzonder succesvol. Bij alle ingeregelde installaties in woningen en grote gebouwen, die koud of warm water leveren (dus ook douches), gaf de hydraulische balans het gewenste resultaat. Het is zeer de vraag of dat ook met dynamisch inregelen het geval is.

Aanleiding voor dit rapport is de onlangs verschenen publicatie Iedereen afgestelde radiatoren van het Instituut voor Publieke Waarden (IPW). De opstellers daarvan staan zeker positief t.o.v. het waterzijdig inregelen, maar ze maken geen onderscheid tussen deze twee inregelmethodes. Bij de onderzoekers ontbreekt ook de technische kennis daarvoor. Iedereen afgestelde radiatoren beschouwt het statisch en dynamisch inregelen als volwaardige evenknieën. Dat is zeker niet het geval. Dynamisch inregelen is in zijn beginstadium. Er is geen enkel onderzoek dat laat zien dat het goed zou kunnen werken. Integendeel, er zijn wel al heel wat negatieve ervaringen.
Dit rapport, Waterzijdig inregelen, volop in beweging, spreekt de vrees uit dat een vervolgstap in een richting van alleen maar dynamisch inregelen toch een stap achteruit gaat zijn. Zonde voor het werk wat de afgelopen decennia gedaan is.